Dit voor Nederland unieke programma is een initiatief van MOVARE, Universiteit Maastricht, de GGD Zuid Limburg en kinderopvangorganisaties in nauwe samenwerking met veel private en maatschappelijke organisaties. Samen met de lokale en provinciale overheid dragen deze organisaties aanzienlijk bij, zowel in materiële als immateriële zin.

De GBT: aandacht voor preventie van overgewicht én een impuls voor gelijke gezondheidskansen

De gezondheidssituatie in Limburg is ongunstiger dan in de rest van ons land. Het aantal kinderen, jongeren en volwassenen met overgewicht is groter dan in andere regio’s en dit zorgt voor verschillende (chronische) ziektebeelden die de kwaliteit van leven van de inwoners van onze regio negatief beïnvloeden. De sociaal- economische situatie in onze regio, waarbij veel gezinnen in relatieve armoede leven, draagt bij aan een ongezonde leefstijl. Kinderen die in deze situatie geboren worden, hebben niet dezelfde gezondheidskansen als hun leeftijdgenootjes in andere wijken. De GBT wil een bijdrage leveren aan vroege preventie van leefstijl gerelateerde ziekten als diabetes, hart- en vaatziekten en verschillende vormen van kanker, door met jonge kinderen actief te werken aan een gezonde leefstijl. Dit doen we door kinderen tijdens een verlengde schooldag een evenwichtig programma aan te bieden met ruimte voor hun cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling, maar ook voor meer en gevarieerd bewegen en een gezonde lunch. Op deze manier hopen we het tij te keren. Kinderen die geen ongezonde leefstijl aanleren, hoeven deze op latere leeftijd ook niet af te leren. Ze groeien op tot gezonde volwassenen en dragen hun leefstijl over aan hún kinderen.


 

Evaluatie april 2019: Wat weten we tot nu toe over het effect van De Gezonde Basisschool van de Toekomst?

Tussen 2015 en 2019 voerde de Universiteit Maastricht een omvangrijk wetenschappelijk onderzoek uit op vier GBT scholen, die werkten met extra beweging en gezonde voeding. Deze scholen werden vergeleken met vier controlescholen. Uit dit onderzoek bleek dat kinderen op de GBT scholen gedurende de vier onderzoeksjaren een gezonder gewicht en een gezonder voedingspatroon ontwikkelden. Kinderen en ouders gaven aan dat het gezonde voedingsgedrag ook thuis merkbaar was. Kinderen op de GBT scholen bleken fitter te zijn geworden en hun waardering voor de school was hoger dan voor de start van de GBT.
 

Van vier scholen naar meer scholen: de opschaling van de GBT in Limburg en de rest van Nederland

De resultaten van het wetenschappelijk onderzoek zijn niet onopgemerkt gebleven. De Provincie Limburg heeft in 2020 de ambitie geformuleerd om door te groeien naar minimaal 30 GBT locaties verspreid over de provincie in 2023. Om deze groei mogelijk te maken, faciliteert de provincie twee kwartiermakers. Deze kwartiermakers, beiden gedurende het pilotproject nauw betrokken bij de scholen van MOVARE, ondersteunen lokale overheden en scholen bij hun implementatie van het GBT concept.

Ook landelijk begint de aandacht voor gezonde voeding en bewegen toe te nemen. In de Tweede Kamer zijn twee opeenvolgende moties aangenomen die gericht waren op het invlechten van extra aandacht voor gezonde voeding en extra beweegmomenten op scholen in het primair en voortgezet onderwijs. Het RIVM heeft de haalbaarheid van deze ambitie onderzocht en heeft in een rapport rondom dit onderwerp positief geadviseerd. Inmiddels zijn de eerste concrete subsidiemiddelen ter beschikking gesteld voor het verrijken van de schooldag met (onder andere) gezonde voeding en beweging. Dit heeft ervoor gezorgd dat de GBT ook in de rest van Nederland een bekende, en inmiddels ook door het RIVM als bewezen effectief beoordeelde, interventie is.

Welke MOVARE-scholen zijn betrokken bij de GBT?

De opschaling van de GBT binnen MOVARE is de laatste twee jaren, ondanks de coronapandemie, snel gegaan. In 2020 telde MOVARE 4 GBT scholen. Inmiddels werken 7 MOVARE-scholen al volledig als GBT en werken 4 andere scholen aan de voorbereiding van de start.

Volledige GBT scholen (najaar 2022):

• Bs. De Schatgraver (Landgraaf)
• OBS Wereldwijs (Landgraaf
• OBS Harlekijn (Landgraaf)
• Bs.Steltloper (Kerkrade)
• OBS De Schatkist (Kerkrade)
• Bs. Langeberg (Brunssum)
• Bs. De Vlieger (Heerlen)

Scholen die delen van de GBT uitvoeren en doorgroeien naar de hele interventie:

• Bs. An d’r Put (Landgraaf)
• Bs. De Schakel (Kerkrade)
• Bs. Caleidoscoop (Brunssum)
• Bs. Titus Brandsma (Brunssum)
• Bs. Bocholtz (Simpelveld/Bocholtz)
• Bs. De Meridiaan (Simpelveld/Bocholtz)
• SO/VSO St. Jan Baptist (Kerkrade)

Meer informatie

Rondom de Gezonde Basisschool van de Toekomst zijn twee websites ontwikkeld. De eerste website is algemeen van aard en bevat achtergrondinformatie over het concept. Daarnaast zijn hier onder andere alle wetenschappelijke publicaties terug te lezen. Deze website vindt u HIER.  

De tweede website is meer praktisch van aard. Hier vindt u informatie over de wijze waarop de GBT ontwikkeld is. Alle deelaspecten (denk aan lunch, bewegen, oudercontact etc.) worden op deze website helemaal uitgewerkt en voorzien van onze ervaringen. Deze website vindt u HIER.